Terugblik #7: Gezonde boodschappen

E-nummers en Berengeluiden: persoonlijke verhalen, verschenen in 130 blogs gedurende de periode april 2016-december 2018. Met steeds 2 centrale vragen: Hoe zit die voedselketen in elkaar? En hoe kan het gezonder? Op 10 mei wordt het boek gepresenteerd. In de aanloop daarnaartoe nog een terugblik, waarvan nu het laatste deel 7: over gezonde boodschappen.

Met E-nummer-achtig enthousiasme

Wat met E-nummers is gebeurd laat zien dat op grote schaal verandering van productsamenstelling wel degelijk kan. De voedingsmiddelenbedrijven waren het met me eens dat de aandacht voor E-nummer-verlaging zeer overdreven en eigenlijk zelfs ongewenst is. Het versterkt het wantrouwen van de consumenten: waarom zaten die E-nummers er in eerste instantie dan in? Mijn mening: producenten zouden met ditzelfde enthousiasme echt met gezondheid aan de slag moeten gaan: minder zout, suiker, calorieën, verzadigd vet, meer verse groente en fruit. Dan zou het productaanbod sneller gezonder worden. De consument moet hier wel voor willen betalen. Productverbetering kost geld. Daar zit de zorg. Voor minder E-nummers willen consumenten wel meer betalen. Bij minder zout is dat lastiger.

Suiker

We eten dus ook teveel suiker. Suiker is vooral ongezond, wanneer het in frisdranken zit, dan is het een echte dikmaker. Je neemt calorieën tot je zonder dat je je verzadigd voelt. Daarnaast is het slecht voor je gebit. De meeste suiker krijgen we via voedingsmiddelen binnen, niet via de suikerpot (RIVM). We spraken erover met Coca-Cola en Peijnenburg. Je kunt producten in suiker verlagen, suiker eruit halen, vervangen door wat anders. Bij cola gaat dat een stuk gemakkelijker dan bij ontbijtkoek. Smaak kun je vervangen met zoetstoffen, maar volume is veel lastiger. Daar komen toch ingrediënten met calorieën voor in de plaats. Suikerverlaging is echter geen hype, hoor ik. Ik hoop eigenlijk dat dit iets van die aandacht op de E-nummers vervangt.

Gezonde boodschappen

Questionmarkkon zien in de verzamelde informatie van websites van supermarkten dat calorieën in frisdrank daalden toen de criteria voor het Vinkje strenger werden. Ik vind dit wel hoopvol. Het laat zien dat effecten op producten te zien zijn, en geeft ook de mogelijkheden van technologie weer. Inmiddels is het Vinkje er niet meer, maar kunnen we wel al weer veel meer monitoren nu het Voedingscentrum de ‘Kies ik gezond?’-app heeft ontwikkeld. Hierin staat informatie van 80.000 voedingsmiddelen (GS1). De supermarkt heeft een belangrijke rol in productverbeteringen. Supermarkten stellen hun eisen aan de producenten. Zij kunnen de vraag voor gezondere producten neerleggen bij hun leveranciers. En dan bedoel ik niet minder E-nummers. Maar minder zout, suiker, verzadigd vet. Meer verse groente en fruit.

Stop kindermarketing!

Dit staat al jaren bovenaan de prioriteitenlijst van de Wereldgezondheidsorganisatie als het gaat over beleid om gezondheid te stimuleren. Overgewicht en obesitas zijn een groot gezondheidsprobleem, zeker ook bij kinderen. Bescherm dus de kinderen tegen marketing voor ongezonde voedingsmiddelen. Nederland loopt hierin behoorlijk achter: we hebben hier slappe gedragsregels, geen wetgeving. Verpakkingen en de plek in de supermarkt (op plank 2) vallen daar sowieso niet onder. In de blog kwam het op verschillende plaatsen ter sprake: bij VBZ (Vereniging Bakkerij en Zoetwarenindustrie) als verantwoordelijkheid van de ondernemer, bij kinderijsjesverkoper Unilever, en bij de Consumentenbond, lid van de Alliantie Stop Kindermarketing! Supermarkten kondigden aan dat ze geen kindermarketing meer op ongezonde huismerkartikelen zullen gaan gebruiken. Toch valt me nog steeds op dat er vrolijke figuurtjes op verpakkingen staan op kind-ooghoogte in de supermarkten. Er verandert maar weinig.

Dit was de allerlaatste blog over deze reis door de voedselketen die ruim 3 jaar geleden begon. Rest mij nog om alle medereizigers bedanken voor hun gezelschap: geïnterviewden, lezers, studenten, verspreiders; en uitnodigen voor een boekenfeestje op 10 mei.

Terugblik #1: Een reis door de voedselketen
Terugblik #2: Eén keer echt de meest gelezen lector
Terugblik #3: Consumentenvertrouwen
Terugblik #4: Betalen voor verhalen
Terugblik #5: De efficiënte vleesketen
Terugblik #6: Een gezonder aanbod