Interview – GS1 Nederland #3: Met streepjescodes naar een gezonder productaanbod

Sinds de aankondiging van Minister Schippers dat het Voedingscentrum een Etiketwijzer App gaat ontwikkelen om consumenten te helpen gezondere keuzes te maken, heeft GS1 een nieuwe vragererbij. Dit horen we van Loek Boortman, Chief Technology Officer van GS1 Nederland. Om met zon App producten te kunnen scannen en op gezondheid te beoordelen, moet je informatie hebben. Over wat er in de voedingsmiddelen zit, welke voedingsstoffen en hoeveel calorieën….

Dat betekent dat de informatie wel juist moet zijn. In de vorige blog lazen we dat dit nog niet een vanzelfsprekendheid is. Toch heeft deze wens van de Minister er wel voor gezorgd, dat meer voedingsmiddelenbedrijven hier aandacht aangeven. En toestemming geven om hun data te gebruiken voor de App. Alleen dan zijn we er nog niet. Die data moet natuurlijk wel kloppen.

Op dit moment is het Voedingscentrum nog druk bezig al die informatie voor de Etiketwijzer App te verzamelen en te controleren. Daar zit nog veel werk in. De informatie moet niet alleen juist zijn. En er moeten straks ook zoveel mogelijk producten in de App staan.

Het aantal producten in de Etiketwijzer App zal ongeveer 150 000 zijn. Dat is het streven. Dat zijn alle levensmiddelen die zowel online als ook in de winkel te koop zijn. Van deze producten zijn straks de velden gevuld die over gezondheid gaan: voedingswaarde, ingrediënten, allergenen. Ter vergelijk: Het aantal producten in een grote supermarkt is ruim 30.000, zowel food als non-food.

Consumenten zijn niet alleen geïnteresseerd in gezondheid, ze willen steeds vaker weten waar en hoe het varken heeft geleefd, waar de soja vandaan komt, of de hazelnoten door kinderen zijn geplukt.

Niet alleen consumenten, maar ook andere partijen in de keten zijn geïnteresseerd in meer informatie: Traceerbaarheid is belangrijk: zodat je weet waar grondstoffen, partijen of producten vandaan komen, zodat je ook –wanneer het misgaat- kunt ingrijpen. Maar ook CO2, footprint, locatie, herkomst, gezondheid, kinderarbeid, noem maar op. In de nabije toekomst verwacht Loek een groeiende behoefte aan steeds meer informatie over producten. Dit zit al 40 jaren in ons DNA en gaat enorm toenemen. We kunnen het ons bijna niet voorstellen dat je inderdaad 4000 velden kunt vullen voor 1 product, en dat die ook echt verzameld worden. Toch zal dat gaan gebeuren. Je kunt de identiteit van het product vormen door steeds meer gegevens van dat product vast te stellen. GS1 helpt die identiteit te bepalen, te herkennen.

Bedrijven hebben doelstellingen, nemen zich voor om duurzamer te worden. En om te bewijzen dat ze daar inderdaad in slagen moeten ze eerst weten hoe het nu in elkaar zit. Welk percentage van hun grondstoffen is nu duurzaam? Waar komt de palmolie vandaan? Ze hebben informatie nodig om die duurzaamheidsclaim te kunnen onderbouwen.

Met deze vragen zit het Ministerie van Economische Zaken (EZ). Er bestaat al een systeem waarmee je locaties kunt definiëren, legt Loek uit. Dat kun je combineren met de adressen van de boerderij, de slachterij, en de producent. Zo weet je waar het varken vandaan komt. Nu wordt de herkomst in elke keten weer anders gecommuniceerd. Dat zou je dan op 1 manier moeten doen, om het gemakkelijk te maken voor de consument. En er zijn al traceerbaarheidssystemen beschikbaar. Ook daarin zie je dat wetgeving van leveranciers eisen dat je een product binnen 4 uur moet kunnen traceren.

Hoe doe je dat met melk, vraagt Evelien, studente Food Innovation van HAS Hogeschool. Die wordt van verschillende boeren in 1 melkwagen verzameld.Het kan inderdaad nog niet voor melk. En ook niet voor samengestelde producten met veel verschillende ingrediënten, zoals een pizza. Dus dat is nog wel een hoge ambitie van het Ministerie van EZ. Maar er liggen wel plannen om steeds verder terug de keten in te gaan. Loek: In de groente,- en fruitsector zijn we met opstartende bedrijfjes bezig die telers vertegenwoordigen. Bij vlees komen we nu al tot de slachthuizen.

Een nieuwe streepjescode! Tenslotte nog weer even terug naar de Etiketwijzer App. Voor een betere gezondheids-score met deze App zal een voedingsmiddelenproducent zijn product gezonder moeten maken, verbeteren: zoals zout of suiker verlagen. Hij moet dan een nieuwe streepjescode, een nieuw uniek nummer bij GS1 kopen. Met een koppeling van het nieuwe nummer aan verkoopcijfers, kan de producent zien of de productverbetering geleid heeft tot wijziging in aankoop gedrag. En bovendien (zeker zo interessant!) of het uiteindelijk een effect heeft op gezondheid. Nieuwe nummers aanvragen is helaas nog geen vanzelfsprekendheid voor een producent bij zon productverbetering. Dat kan niet aan de kosten liggen: 55 Euro voor 10 nummers, en de volgende 10 kosten slechts €12,50. Dat is niet duur. Als de streepjescodes niet veranderen, komen verkoopcijfers van oude en nieuwe, in zout-verlaagde producten door elkaar. Dat is een goed argument, zou je zeggen. Maar bedrijven zien dat anders. Die verkoopcijfers houden ze op een andere manier in de gaten. Jammer!….

Dit was de laatste van 3 blogs over GS1, hoe streepjescodes en informatie de wereld gaan veranderen. Ik ben wel benieuwd of de lezers van HAS Voedseldialoog de App zouden gaan gebruiken….