Na 11 gesprekken voor HAS Voedseldialoog… #3. Gezondheid moet een (ongemerkte) keuze zijn

Waarom is gezondheid zo moeilijk? De afgelopen decennia hebben we alles opgelost: Beschikbaarheid van voldoende voedsel, de betaalbaarheid ervan, het moest lekker zijn, en gemakkelijk. Dit zei Onno Franse (ex-Ahold). Dat gezondheid zo lastig is heeft met matiging te maken, daar zijn we niet zo goed in. Gemak, smaak, innovatie, efficiëntie: al die uitdagingen hebben we opgelost. Meer dan! geen probleem. Maar minderen, ja dat is lastig. Toch zijn er wel wat lichtpuntjes….

Ik had 3 gesprekken met spelers in ‘foodservice’. Het deel van de voedselketen wat ‘buitenshuis eten’ verzorgt: Naast de zwembadkantine, ook de snackbar om de hoek en de cateraar Hutten. Wat in deze interviews naar voren kwam was dat gezondheid een keuze moest zijn. Mijn gepassioneerde bijna buurman Hans Geurts van de snackbar had die ervaring met zijn verse groente: “Geef mij maar een patatje met slaatje, groente eet ik thuis wel”. Bob Hutten: “We waren eerst begonnen met spullen maken zonder zout, maar dat vonden klanten niet lekker.” En het zwembad zonder patat haalde zelfs de nationale pers, vanwege de actie groep: ‘Patat terug in het Zwembad Dijnselburg’.

Ik stelde in 2 van die interviews de optie voor om menulabelling in te voeren, mensen helpen bij het maken van gezonde keuzes. En tegelijkertijd de aanbieder te doen inzien wat hij eigenlijk allemaal aanbiedt. Daar was wel wat weerstand (veel werk, discriminerend), maar na een licht aandringen stonden de kantinebeheerder en de snackbar eigenaar er wel open voor. Hoewel het erg vermoeiend kan zijn: die vraag wat is gezond? Paul van Aalst van het zwembad zou het liever verantwoord noemen. Toch denk ik dat we hem daar wel mee kunnen helpen.

Zoutverlaging is een belangrijk onderwerp: De bakkers in Nederland zijn 25% in zout gedaald naar eigen zeggen. De NVWA meet 15% daling. De maximale toegestane hoeveelheid zout is op verzoek van de bakkers vast gelegd in wetgeving. Om een gelijk speelveld voor alle bakkers te creëren. Zou dat ook werken voor andere sectoren? Dit is een interessante vraag volgens mij.

Overigens is de internationale markt ook belangrijk voor zoutverlaging. Op minstens 2 manieren: Als bedreiging omdat bij een te sterke zoutverlaging men het brood in België gaat halen. Maar een internationale afzet markt werkt ook stimulerend: de zoutgehaltes van Lamb Weston/Meijer zijn afgestemd op de Engelse doelen. Die zijn al veel strenger.

Marketing claims die de afgelopen jaren enorm de verkoopcijfers omhoog hebben gestuwd zijn ‘E-nummer vrij’, of ‘Alleen natuurlijke hulpstoffen’. De prioriteit die gegeven wordt aan het reduceren van E-nummers, onder het argument ‘gezond’ zou best eens kunnen leiden tot het extra toevoegen van zout , suiker en verzadigd vet. Deze hebben een aantoonbaar negatief gezondheidseffect. Dat hebben E-nummers niet. E-nummers zijn getoetst voor veilig gebruik in voedingsmiddelen. Deze zorg heb ik al langer. Daarom heb ik in een aantal interviews hiernaar gevraagd: In de brood en patat sector lijkt het eruit halen van deze E-nummers niet geleid te hebben tot toevoegen van meer zout, suiker of verzadigd vet. Misschien de zoetwaren, wordt gezegd. Daar ben ik inmiddels ook geweest. Ton Baas (VBZ ) zei: dat het inderdaad een mogelijkheid is. Soms wordt extra zout of suiker toegevoegd.

Tenslotte nog dit: de ‘scrapers’ van Questionmark zien in de informatie op de website van de supermarkt dat calorieën in frisdrank daalt als de criteria voor het Vinkje strenger worden. Ik vind dit wel hoopvol. Het laat zien dat effecten op producten te zien zijn, en geeft ook de mogelijkheden van technologie weer.

Dit was de derde van 3 blogs met overpeinzingen over de eerste 11 gesprekken voor HAS Voedseldialoog. Tijd voor vakantie, even uitblazen. De blog is nu 3 weken off-line. Op 16 augustus ben ik er weer!