Interview – Heijs Food Products #3: Kip heeft toekomst!?

Heijs Food Products (HFP) is een kippenslachter en kippenverwerker. Tijdens onze rondleiding zagen we onder andere de 8 productielijnen waarop 150 000 kippen per dag verwerkt worden tot kippenborstfilet. Een arbeidsintensief proces. Vele nieuwsgierige ogen volgden ons. Karretjes reden af en aan. Met onze veiligheidsschoenen liepen we over de vochtige vloeren. Ons bezoek was aangekondigd maar Heijs krijgt veel vaker bezoek, ook onverwacht…

Vaak bezoek

Naast de drie controleurs die HFP zelf in dienst heeft, wordt het kippenverwerkingsbedrijf regelmatig bezocht door controleurs van de NVWA (Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit). Bij de slachterij lopen er dagelijks controleurs rond. “Waarom zo veel?” Dat is om de kwaliteit te borgen. “Het is arbeidsintensief. Omdat alle kippen worden gecontroleerd, lopen er dagelijks mensen rond om alles te controleren,” antwoordt Richard de Vegt, productontwikkelaar bij HFP.

Nog meer bezoek

Maar ook de klanten organiseren hun ‘audits’. Ook zij komen regelmatig op bezoek, vaak onaangekondigd. Ook zij kijken naar alles en gaan de hele kippen-keten door. Dus Kentucky Fried Chicken (KFC), de Engelse supermarktketens, ze sturen allemaal hun controleurs langs. Daarnaast zijn er nog de kwaliteitssystemen zoals BCR (British Retail Consortium, zij maken afspraken over standaarden voor wereldwijde voedselveiligheid, ontwikkeld voor de Engelse supermarkten). Ook zij controleren. En dan heb je nog ‘Halal’ (slachten volgens islamitische wetten). De slachterij van Heijs in Leek slacht alles ‘Halal’.

Om de zoveel tijd staan er mensen op de stoep

“Ik ben wel benieuwd,” vroeg ik Richard, “of, toen wij daar rondliepen met onze gele haarnetjes op, de werknemers die allemaal zo nieuwsgierig naar ons keken, wisten dat we geen controleurs van KFC waren?” De rest had allemaal blauwe haarnetjes, dus als bezoekers ben je heel duidelijk herkenbaar. “Nee, nee, nee” lachte Richard, “Die zijn natuurlijk wel geïnformeerd.” Maar goed, het is duidelijk: om de zoveel tijd staan er mensen op de stoep bij Heijs, en niet altijd aangekondigd.

De toekomst is rooskleurig

Heijs zal groter worden, verwacht Richard. Er wordt steeds meer kip gegeten, en dat gaat nog wel even zo door. Kip is het meest duurzame stukje dierlijk eiwit en mager kippenvlees is gezond. Als bedreigingen voor Heijs ziet hij de grootschalige kippenfarms in Oekraïne bijvoorbeeld die alles op 1 terrein hebben: boeren, slachter en verwerker. Als daar de handelsbarrières voor wegvallen, is er serieuze concurrentie.

Brexit

Over de Brexit maakt hij zich geen zorgen. Op de korte termijn zal er misschien wel wat turbulentie zijn. Maar de Britten eten nu eenmaal veel kip. Dat kan de Engelse industrie niet opvangen. Net als Nederlanders, eten Britten veel filet, maar als je vrieshuizen vol zitten met kippenbouten dan gaat de kostprijs van filet omhoog. Want de kosten die gemaakt worden moeten worden terugverdiend. Dus zij moeten ook iets met hun restproducten, zoals bijvoorbeeld verkopen aan het buitenland.

Tussen de oren van de consument

Met Wageningen Universiteit doet Heijs onderzoek naar een duurzame pluimvee keten, maar ook naar gezondere producten met minder zout, gluten en E-nummers. “Zoutverlaging, goede zaak! Maar waarom E-nummers?” vraag ik naar de bekende weg. Ook Richard vindt dat het ‘tussen de oren van consument zit’ “het is natuurlijk gewoon een goedgekeurde hulpstof. Dus het is een beetje een marketingverhaal. In Engeland en Scandinavië is dat niet anders. We moeten hulpstoffen gebruiken die mensen uit hun keukenkastje herkennen, zoals bakpoeder (is dus carbonaat en wordt toegevoegd om vocht te binden).”

En wat doet Kentucky Fried Chicken om hun producten gezonder te maken?

Richard komt er regelmatig. Kentucky Fried Chicken (KFC) groeit hard, vooral in Europa. Daar liggen dus kansen. Vorig jaar heb ik zelf bij de Groningse ‘KFC drive through’ bepaald geen goede ervaring gehad. De kipstukken leken te zwemmen in het frituurvet. Was dat pech?  “KFC frituurt met hoge druk,” weet Richard, “dan is de vetopname minimaal. Ze zouden meer met stoomovens kunnen doen.” Richard experimenteert er al mee, en KFC verkoopt ook al zo’n product, maar dat is geen ‘hardloper’. Consumenten vinden het te droog. Hardlopers van KFC zijn de ‘vleugels’ en ‘de strips’ bereid volgens een geheim recept uit 1939. Die worden allemaal gefrituurd, energierijk dus. Wat ook goed loopt is ‘pulled chicken’, weet Richard: “Langzaam gegaard vlees, wat met een vork van het bot wordt gehaald gemengd met een keus uit sauzen. Geserveerd op een broodje. Heel populair, hartstikke lekker.”

Biologisch

En dan biologische kippen, Heijs verwerkt deze niet. Die kippen hebben het natuurlijk ‘heel goed’ gehad. Lopen lekker in de buitenlucht rond. Maar ja, daar vliegt dan weer af en toe een bacterie over, daarom is daar een groter risico op besmetting met salmonella. Dus het is zeker niet gezonder. Voor Heijs is de biologische kip ook niet rendabel, omdat het te weinig oplevert. En dan heb je nog de vogelgriep…
Dit was de laatste van 3 blogs voor HAS Voedseldialoog over de kippenverwerker Heijs. De toekomst van het kippenvlees lijkt rooskleurig. Maar toch: antibiotica-resistentie kan beslist een bedreiging zijn voor de gezondheid van de mens, en ook voor de intensieve veehouderij. Net als de vogelgriep.
Enne…kippenvlees kan best gezond zijn, maar het hangt er wel vanaf wat je ermee doet.
Dit was het laatste deel van het interview met Richard de Vegt, productontwikkelaar bij Heijs Food Products. De vorige blogs ook lezen? Bekijk hier deel 1 en deel 2.