Bedrijfsarts Shell #3: Het kan goed fout gaan, dus je wilt fitte mensen hebben.

De pensioenleeftijd is in Nederland verschoven naar 67 jaar. De raffinaderij in Pernis draait 24 uur per dag. Van de 2000 man die daar werken zitten 600-700 in de vol-continudienst. Dat zijn de operators. Zij zorgen dat de fabrieken blijven draaien. Ze zitten in de controlekamers. Houden panelen in de gaten. En gaan naar buiten voor controlerondes of herstelwerkzaamheden. Veel zittend werk en onregelmatige werktijden. Niet zo gezond dus…

“Inmiddels weten we”, zegt Jos, bedrijfsarts bij Shell, “dat als je ouder wordt (boven de 50) er een groter risico op een verstoring van het slaapritme is, wat negatieve effecten op je gezondheid heeft.”

In 2015 lag het ziekteverzuim onder het gemiddelde van 4% voor de petrochemische industrie: 2,9% (Pernis) en 2,6% (Moerdijk). Dat zijn voor productiebedrijven met volcontinudienst mooie getallen. Daar zijn we ook trots op. Maar het aantal chronische ziektebeelden neemt vaak toe als de werkende populatie ouder wordt. De top 3 van redenen voor langdurig verzuim is volgens Jos: “Klachten aan het ‘bewegingsapparaat’, psychische problematiek en hart-, en vaatziekten inclusief diabetes. En dan zien we diabetes type 2, vooral bij de mensen die wat forser zijn”

De bedrijfskantine is gezonder geworden lazen we in de vorige blog. Maar daar komen de medewerkers van de vol-continudienst vaak niet. “Die bestellen nog al eens bij de Chinees en de frituurman.” Jos merkt wel dat de tijdsgeest is om meer aandacht te geven aan vitaliteit en gezondheid. Met name bij jongere mensen. Die realiseren zich dat ze tijdig maatregelen kunnen nemen. Het zijn geen uitzonderingen meer in de ploeg. En er is wel wat onderzoek gedaan naar wat en op welk tijdstip je moet eten bij onregelmatige diensten. En hoe je alert kunt blijven. Jos is daar bekend mee.

Jos houdt presentaties over slapen, voeding en de vol-continudienst in de fabrieken. Dan probeert hij het gesprek aan te gaan. ‘Jongens ik kan jullie niet dwingen. Maar ik hoop dat jullie straks weggaan met ideeën hoe je er nou zelf mee kan omgaan.’ Maar je bent toch afhankelijk van de motivatie van de mensen. Zij moeten het doen. Je moet wel aansluiten op hun belevingswereld. Wat vinden ze leuk om te doen. “Als je mij zou adviseren om te gaan hardlopen. Dat zou ik nooit gaan doen. ” zegt Jos. “Ik ben meer een liefhebber van alles wat met balsporten te maken heeft.”

“Toen ik de baan hier aanvaarde hebben wij  een appartement in Rotterdam gekocht om de woon-werkverkeer tijd aanvaardbaar te houden en moest dus grotendeels zelf koken. Thuis in Venray doet mijn vrouw dat. Dat werden veelal kant-en-klaar maaltijden. Totdat ik zelf mee deed aan zo’n ‘Be Well Check’. Ik schrok me kapot. Er zit helemaal geen risico in de familie, maar ik had een verhoogde glucose spiegel. Ik kwam toen in gesprek: ‘Dokter, wat eet u eigenlijk allemaal?’ Wat ik uiteraard wist werd wel een harde realiteit: een ongezonde voeding. Die middag vergeet ik nooit. Ik heb ik heel mijn koelkast leeggeruimd en de inhoud weggegooid. Ik ben zelf meer gaan koken en bewust veel gezonder eten gaan kopen. Ik heb vorig jaar opnieuw die test gedaan en alles was gewoon netjes binnen de grenzen, gehalveerd en wel. En ik voel me ook nog fitter. Dit verhaal vertel ik natuurlijk ook in mijn presentaties”

In de zoektocht om een grotere groep te bereiken heeft Jos ook wel eens ‘s avonds presentaties gehouden, zodat de partners erbij kunnen zijn. Maar dat was een minder goed idee. “Toen kwamen er weinig mensen. Ja, ik had het uitgerekend over voeding en er zaten 3 diëtistes in de zaal. Ik ben benieuwd hoe ze het ervaren hebben, en of het een beetje klopte wat ik verteld heb.” Zeker bij volcontinudienst moet je dus aansluiten bij overleggen tijdens reguliere werktijd.

Tijdens het grootonderhoud, wat heel regelmatig gebeurt in Pernis. Lopen er ruim 2x meer mensen rond, waaronder veel ‘contractors’. “Daar zijn we ook eens naar gaan kijken,” vertelt Jos. “We hebben hier een chauffeur gehad die nogal wat schade aan onze installatie heeft veroorzaakt omdat hij achter het stuur onwel werd. Toen dacht ik ‘dat kan toch niet waar zijn. Dat we mensen hier binnen halen, niet wetende wat de gezondheid is, maar die hier vervolgens wel de meest kritische activiteiten laten doen.’ We hebben overlegd gehad met onderaannemers. “We vragen hen ons inzicht te geven in het gezondheidsonderzoek bij hun eigen personeel. Die staan daar wel voor open. Als hier namelijk iets gebeurt kan het goed fout gaan..”

Dus op mijn vraag: “Zijn de werkgevers een nieuwe kracht in het stimuleren van gezondheid?” zegt Jos: “Ja, ze komen wel steeds meer in beeld. Ze worden wel een beetje getemperd door de wetgeving in Nederland. Het moet wel op een manier gebeuren waar mensen zich prettig bij voelen.”

Het was een interessant uitstapje naar de petrochemische industrie voor de blog HAS Voedseldialoog: Over de werkgever die een gezonder gedrag van zijn werknemers wil stimuleren.

De hamvraag:  Zou de werkgever gezond gedrag bij werknemers moeten kunnen verplichten via een beoordelingssyteem? Reageer!