Bedrijfsarts Shell #1: Begaan met de gezondheid van werknemers

Niet alleen de lage olieprijs houdt Shell bezig maar ook  de gezondheid van haar werknemers. De pensioengerechtigde leeftijd is enkele jaren geleden verschoven naar 67 jaar. Een grote groep moet daarom langer doorwerken. Zeker in een bedrijf als Shell, waar de operators in een volcontinudienst werken en regelmatig een loempia bestellen om de nachtdienst door te komen, is goede voeding en voldoende slaap van nog groter belang geworden.

Zouden invloedrijke werkgevers zoals Shell een nieuwe macht kunnen zijn als het gaat om het stimuleren van gezondheid? Na de consument, de supermarkt, producent en -nog langer geleden- de boeren. Reden om mezelf eens uit te nodigen bij Shell in Pernis.

Samen met Janna Seders, 2de jaars studente Food Innovation sprak ik daar met Jos Valks, als bedrijfsarts/manager verantwoordelijk voor zowel de raffinaderij in Pernis als de chemische fabriek van Shell in Moerdijk.

Jos is ruim 4 jaar bedrijfsarts bij Shell, nog niet zo heel lang dus. Daarvoor heeft hij bijna 25 jaar voor de Arbo Unie gewerkt, destijds de grootste landelijke arbodienst. Daar heeft hij de laatste 20 jaar diverse managementfuncties gehad. Hij miste het inhoudelijk vak als bedrijfsarts. En dat heeft hij nu weer terug. Naast een aantal management taken ziet hij gewoon weer mensen op zijn spreekuur. Jos: “Dat is het leuke. Ik kan me weer echt met de inhoud bezighouden.”

In Nederland werken ca 11.000 mensen bij Shell. In Pernis bijna 2000 en in Moerdijk ongeveer 850. Dat zijn de productiebedrijven, naast de NAM in Assen, waarvan Shell voor de helft aandeelhouder is. Op het moment van dit gesprek lopen er in Pernis ruim 2x meer mensen rond, omdat er groot onderhoud gedaan wordt. Overige locaties van Shell in Nederland zijn de kantoren in Den Haag (hoofdkantoor), Rotterdam, Amsterdam en Rijswijk.

Ook Shell heeft de pensioengerechtigde leeftijd naar 67 jaar (ver) geschoven. Tot enkele jaren geleden gingen er nog veel mensen uit die rond de 60 waren. Met voldoende dienstjaren hadden ze een mooi pensioen opgebouwd. Over een aantal jaren zie je een relatief grote groep die langer zal moeten doorwerken. Dat betreft ook operators die ‘vol-continudienst’ werken (wordt hieronder uitgelegd). Shell wil deze mensen ook vanwege hun kennis, kunde en ervaring in het bedrijf houden, en graag in goede gezondheid.

De raffinaderijen van Shell draaien 24 uur per dag. De mensen die in ploegendienst werken doen dat volgens een vol-continudienstrooster: 2-2-2. Dat is 2x achter elkaar een ochtenddienst, 2x een middagdienst, 2x een nachtdienst. En dan een paar dagen vrij. Onregelmatige diensten kunnen slecht voor je gezondheid zijn. “Waarom eigenlijk?” vroeg ik Jos: “Ze verstoren je 24-uurs ritme. Deze verstoring van ons biologische ritme kan bijvoorbeeld chronische vermoeidheid, slaapstoornissen en maagdarmklachten veroorzaken.” Jos heeft het onderzocht: “In de literatuur kom je tegen dat ons 2-2-2 rooster toch wel min of meer het meest gunstige rooster is, ‘kort-cyclisch en voorwaarts-roterend’.”

Er gebeurt veel bij Shell op het moment.  De olieprijs is laag en de omzet is fors gedaald. Van € 470 miljard in 2012 naar € 287 miljard in 2015. Allerlei innovatieve projecten zijn stopgezet, zoals olieboren op moeilijke plekken. Wereldwijd werken er ca. 95.000 mensen bij Shell. Enkele duizenden banen worden nu geschrapt. Ook in Nederland verdwijnen er banen. Nu nog vrijwillig. Dit levert natuurlijk stress open vereist aandacht

De komende tientallen jaren zal de energiebehoefte enorm toenemen. Meer mensen. Meer auto’s. Maar er is wel een spanningsveld: er is een grote druk om meer bezig te gaan met duurzame, schone energie zoals windmolens, zonne-energie, biobrandstoffen. Nu zit Shell nog vooral in de fossiele brandstoffen. Volgens Shell zullen in de toekomst beide (duurzame en fossiele energie) nog tientallen jaren nodig blijven.

De energiemarkt is toch minder de focus van de blog HAS Voedseldialoog. Daarom hebben we niet verder doorgesproken over de olieraffinage en duurzame energie. Hoewel zeker interessant en intrigerend om in zo’n landschap van pijpen en leidingen rond te lopen. Maar we waren hier vanwege de gezondheid van de werknemers van Shell Pernis en de rol van de werkgever. Daarover meer in de volgende blog.