Voedselkeuzelogo #2: het Nutri-Score algoritme

Het doel van een voedselkeuzelogo is het makkelijker maken van gezonde keuzes. Enerzijds helpt het consumenten door het beschikbaar stellen van begrijpelijke informatie. Anderzijds motiveert het de voedingsmiddelensector tot productverbetering. Een voedselkeuzelogo waar nu de schijnwerpers op gericht staan is het Franse Nutri-Score. In februari is een internationale wetenschappelijke commissie begonnen om het achterliggend algoritme van Nutri-Score aan te passen zodat het beter past bij de Schijf van Vijf. Maar waarom eigenlijk? En wat is een algoritme?

Waarom aanpassen?

Na een evaluatie van diverse Europese voedselkeuzelogo’s en veel politieke druk nationaal en internationaal vanuit het diverse partijen, koos de Nederlandse overheid (Staatsecretaris Blokhuis) in november 2019 voor het invoeren van het voedselkeuzelogo Nutri-Score. Maar wel onder de voorwaarde dat het algoritme wordt aangepast. Dat was een politiek compromis. Wij, 170 voedingswetenschappers, diëtisten en artsen, hadden namelijk bezwaar gemaakt tegen de Nutri-Score, omdat deze in strijd is met de Schijf van Vijf, de manier waarop wij in Nederland over gezonde keuzes communiceren. De oplossing hiervoor: zorg dat Nutri-Score en de Schijf van Vijf wél bij elkaar passen door het achterliggend algoritme aan te passen. En dat gaat dus nu gebeuren. Echter niet alleen voor Nederland, maar op Europees niveau, althans voor 7 landen (Frankrijk, Nederland, België, Duitsland, Luxemburg, Zwitserland, Spanje). 

Nutri-Score

Het voedselkeuzelogo Nutri-Score staat op de voorkant van de verpakking van voedingsmiddelen. Er zijn 5 verschijningsvormen: A, B, C, D, E. Voedingsmiddelen met een donkergroene A zijn het meest gezond. De minst gezonde voedingsmiddelen krijgen een rode E.

Het algoritme uitgelegd (zie afbeelding):

Welke kleur en letter een voedingsmiddel krijgt wordt bepaald door de samenstelling van het product. Zo krijgt een voedingsmiddel pluspunten voor eiwit, vezels, groente en fruit. En minpunten voor energiegehalte (kcal/kJ), suikers, verzadigd vet en zout. De totaalscore bepaalt of een voedingsmiddel een A, B, C, D of E krijgt. Dat is het algoritme. Een donkergroene A staat dus voor de meest gezonde samenstelling. Voedingsmiddelen met de minst gezonde samenstelling krijgen een rode E.

Weging van positieve en negatieve punten

Nutri-Score weegt positieve en negatieve voedingsstoffen. Dat is ook meteen een probleem van dit algoritme. En oorzaak van veel onlogische scores. Zoals Chocoballs ontbijgranen en Naturel muesli, allebei met een donkergroene A. Of de Nesquick chocolade shake (19g suiker) en half volle melk (5g suiker) allebei een lichtgroene B. Fabrikanten hoeven de suikergehaltes niet te verlagen, voor een betere score kunnen ze ook de vezels of eiwitten verhogen. Maar daar wordt het voedingsmiddel niet gezonder door.

Andere onlogische keuzes

Doordat Nutri-Score dezelfde puntentelling gebruikt voor vrijwel alle voedingsmiddelen, gaat het op verschillende plaatsen mis: er zijn voedingsmiddelen die een A of B krijgen maar niet in de Schijf van Vijf passen. Zoals cola light, Chocoballs ontbijtgranen en chocolademelk. Ook zijn er voedingsmiddelen die wel in de Schijf van Vijf vallen maar toch een ongezonde C, D of E Nutri-Score krijgen. Voorbeelden daarvan zijn olijfolie en 30+ kaas. Ik schreef daar eerder een blog over. 

Wat zou de commissie die het algoritme van de Nutri-score gaat aanpassen, dan moeten gaan doen? Ik heb daar wel ideeën over. In de volgende blog vertel ik je hier meer over.

Over het voedselkeuzelogo

Al 20 jaar is een voedselkeuzelogo een van mijn favoriete onderwerpen, als het gaat om een gezondere voedselomgeving. Je kunt het vanuit veel perspectieven bekijken: overheid, consument, voedingsmiddelensector, wetenschap. Een internationale wetenschappelijke commissie is in februari 2021 begonnen met de herziening van het algoritme van Nutriscore. De discussie over een verplicht voedselkeuzelogo in Europa is sinds de publicatie van de Farm to Fork Strategie weer opgelaaid . Kortom een goed moment voor een serie blogs over voedselkeuzelogo’s. Hierin probeer ik voedselkeuzelogo’s uit te leggen en wat volgens mij een oplossing kan zijn.