Vereniging voor de Bakkerij- en Zoetwarenindustrie #1: doet alles waar de ondernemer van wakker ligt

Je vraag je af wat doet een lector Voeding en Gezondheid nu bij de Verenging voor de Bakkerij- en Zoetwaren? Want koekjes, snoep en chocolade hebben helemaal niets met gezondheid te maken. Tja, dat is ook zo. Maar daarmee is het meteen ook juist heel relevant: Hoe kan je aan deze ongezonde rafelrand van ons productaanbod nu omgaan met gezondheid? Directeur Ton Baas ken ik als iemand die met een ‘gezonde’ afstand naar de voedselketen kijkt. Dus op naar Den Haag….

De Vereniging voor de Bakkerij- en Zoetwarenindustrie (VBZ) is een brancheorganisatie, een ondernemersclub volgens directeur Ton Baas. De leden van VBZ zijn de fabrikanten van banket en zoetwaren. De belangrijkste taak van VBZ is ontzorgen van de ondernemers. “Wij helpen bij alles waar de ondernemer van wakker ligt,” zegt Ton. “Wat gezamenlijk kan, om jezelf, elkaar en de sector beter te maken. Zoals bijvoorbeeld CAO, pensioenen, levensmiddelenwetgeving, verduurzaming van ingrediënten zoals cacao, hazelnoot of palmolie, de veiligheid van het personeel, de distributie. We bemoeien ons niet met de voorkant, waar de levendige concurrentie zit.”

Ton is ooit begonnen als productmanager bij Douwe Egberts, vervolgens bij Conimex en daarna bij Haust Continental Bakeries. Dat waren de eerste 23 jaren. Na 2 jaar consultancy werd Ton gevraagd als directeur van 4 verlies draaiende snoepbedrijven. Die heeft hij mooi rechtgezet en gereorganiseerd. Daarna heeft hij hetzelfde gedaan met een klein team bij het moederbedrijf Perfetti van Melle, waar hij vervolgens in een management team van 12 man terecht kwam. “Dat was niets voor mij”, wist Ton. Voor de VBZ deed hij in die tijd ook al de cao-, en pensioen-onderhandelingen voor de snoep-kant. En dat kon naar zijn mening wel beter. Het antwoord op zijn openlijke kritiek op VBZ was een uitnodiging om het zelf aan te pakken. Dat was in 2005.

Jaarlijks gaat er 8 ton om bij VBZ. Dat brengen de leden op als contributie, naar draagkracht. Er werken 7 personen. Dat zijn generalisten, die komen bij de bedrijven en moeten weten wat er speelt. Het aantal medewerkers is afgenomen in de tijd. VBZ werkt proactief samen met partners aan verbetering en efficiëntie voor de leden. De partners zijn experts in bijvoorbeeld voedingsmiddelentechnologie, ARBO of logistiek. Vaak beginnen ze met een pilot met een aantal fabrikanten. Een voorbeeld hiervan is een pilot voor een efficiëntere distributie:

Dat is het probleem. Want die voorraad wordt betaald door de fabrikant. De supermarkt bestelt 1x per 3 weken, terwijl de leverancier iedere dag kan langskomen en dagelijks zoetwaren mee zou kunnen nemen. Nu is het hollen en stilstaan bij de fabrikanten met 2, soms zelfs 3 ploegendiensten en daarna weer 2 weken niks. Daarnaast dus de opslag van voorraden, die sterk in kwaliteit teruglopen. Hartstikke duur. “Met 4 bedrijven en een supermarkt hebben we een succesvolle pilot gedaan. Alles is in kaart gebracht. Het is namelijk verrekte lastig 30 000 verschillende producten in het kanaal goed te sturen. De uitkomst is niet alleen goedkoper, maar ook versere zoetwaren en dus lekkerder.” Daarover later meer.

De 110 leden van VBZ vormen samen ongeveer 90% van de bakkerij en zoetwaren productie in Nederland. Veel leden leveren aan de supermarkt. Zoetwaren bepaalt ongeveer 7% van de omzet van de supermarkt. Per jaar wordt er voor zo’n 3,5 miljard € geproduceerd. Dat is al jarenlang stabiel. De volumes stijgen, de prijzen zijn stabiel. En deze markt is hoog competitief. Dat betekent dat de groei van de één ten koste gaat van de ander.

“Overigens gaat 70% van dat wat er geproduceerd wordt naar het buitenland. Voor chocola is dat zelfs 80% en voor koekjes ongeveer 30-40%”, schat Ton. “Wij eten er in Nederland maar een deel van.” Gelukkig, want 3,5 miljard € klinkt als heel veel. We kennen in Nederland een aantal heel grote bedrijven, met een internationale markt, zoals bijvoorbeeld Mars in Veghel, Perfetti Van Melle in Breda en Verkade in Zaandam.

Ook in dit interview kwam de Keuringsdienst van Waren weer langs. Door een andere rol van de NVWA (Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit), is veel verantwoordelijkheid bij bedrijven zelf komen te liggen. De overheid doet alleen het toezicht. VBZ heeft proactief een aantal zaken goed geregeld. Zoals bijvoorbeeld het vaststellen van grenswaarden voor allergenen. Om te voorkomen dat er kruisbesmetting plaatsvindt. “Daar hebben we met experts en de markt onderzoek naar gedaan en afspraken over gemaakt. Allemaal voor niets, want nu zegt die overheid: ‘Ik heb daar niks mee te maken, ik bepaal het zelf.’ Ton ergert zich er groen en geel aan: Op het moment dat er een incidentje is. Dat paardenvlees dus, want daar is niemand aan dood gegaan, schreeuwen ze in de Tweede Kamer moord en brand. ‘De overheid moet meer toezicht houden, want we vertrouwen het bedrijfsleven niet.’ Nou, wij vertrouwen de overheid niet!”

In dit eerste deel van mijn gesprek met Ton Baas van VBZ maakte we kennis met een vereniging van fabrikanten van zoetwaren. In de volgende blogs voor HAS Voedseldialoog met Ton gaan over zijn zorg ten aan zien van het consumentenvertrouwen en natuurlijk over gezondheid.