Onno Franse deel 3: Eten is een verbinder

De macht in die complexe voedselketen verschuift dus naar de consument. Dat lazen we in de vorige blogpost over dit gesprek met Onno Franse voor HAS Voedseldialoog. Maar tegelijkertijd ontstaat een 2 deling in de maatschappij. Het moet gezonder, maar wie profiteert?

Onno ziet de volgende stip op de horizon: “Nu heb je de Schijf van Vijf, dat is generiek advies. Maar sterk in ontwikkeling zijn al die leuke tech-bedrijfjes die zich bezig houden met persoonlijke gezondheid. Als je hier echt een doorbraak krijgt, gaat dat best hard. Dit komt vanuit de consumenten, de burgers.”

“De supermarkt heeft nog steeds veel macht in de keten. Kan die veranderen?”, vroeg ik Onno: “Systemen zijn moeilijk te veranderen, tenzij je disruptief bent. Uiteindelijk richt alles zich op de omzet en de marge.” Wat zou dan disruptief zijn? “Dat is heel moeilijk: bouw een supermarkt of een omgeving die klopt, geen kwaad kan, geen rotzooi, waar een kind niet fout kan gaan. Veel gezonde dingen groente en fruit, noten. En weinig bewerkte voedingsmiddelen met toegevoegd suiker en vet.”

Albert Heijn ombouwen dan? Onno: “Alles is erop gericht dat je meer moet verkopen. Eenzelfde verdienmodel als in de bankwereld, meer hypotheken verkopen. Terwijl je dat dan eigenlijk minder zou moeten doen. Het is tegengesteld. En dat kan je dan wel een beetje aanpassen. En dan is er bij een supermarkt wel iets meer mogelijk dan bij een producent. Voor de producent betekent het een gevaar voor je business als er meer groenten en fruit moet komen, terwijl jij een ongezonder product hebt.”

Op mijn vraag: “Als alles mogelijk is wat zou jij dan doen om het aanbod aan voedingsmiddelen gezonder te maken?” Antwoordde Onno:  “Ik houd me bezig met het World Food Centre, omdat ik denk dat als je het grote verhaal doet, je bewustzijn creëert bij mensen en ze helpt kiezen. Dat is voor mij effectiever dan een supermarkt ombouwen. Met alle onderzoeken in de Topsector veranderen we maar een klein beetje, dat zijn kleine bewegingen.”

“Maar ik zoek ook naar iets guerrilla-achtigs: gekke dingen. Dat is voor mij CEE. Philps Design en ik kennen elkaar al lang. 10 jaar geleden heb ik al vastgesteld dat we disconnected (niet verbonden) zijn. Disconnected van ons lijf, disconnected van de natuur en disconnected van elkaar. Eten is een goede connector, verbinder. Dat is de visie. Wat is de stip op de horizon?” Onno laat een plaatje op zijn telefoon zien: een ‘demonstrator’. Designers hebben eraan gewerkt. Het bestaat uit een fysieke en virtuele wereld. Je zit in een verhaal. De ananas op de schaal brengt je in een tropisch regenwoud. Die ervaringen raken je, je kan ze delen, een sociale dialoog. Dat is connected, welliswaar second best. Beter zou zijn dat je echt met je rugzakje op de markt in Thailand staat.”

“Nou die loopt wel zo’n beetje op zijn eind. In 1917 uitgevonden, naar Nederland gehaald door Albert Heijn. Daar heeft de economie en mooi plaatje voor. Een portfolio analyse. Opkomend is de online verkoop, die is best gegroeid maar maakt nog steeds verlies. Opkomend is ook Starbucks. Een plek. Want eten heb je genoeg. Uiteindelijk gaat daarom: een plek. Je wordt geïnspireerd door het verhaal.”

De bedreigingen in de toekomst zijn misschien wel die 2 grote ontwikkelingen. De tweedeling in de maatschappij (arm en rijk) en de veroudering. De combinatie is een niet-zinvol bestaan. Dat is een hele grote bedreiging. Dat zie je nu in Brussel. Neem de Blue Zones, daar wordt men heel oud en blijft men rustig doorwerken en sociale contacten houden. Wij rennen keihard, branden dan op en zijn dan excluded (horen er niet meer bij).

Dit was de derde en laatste blog van mijn gesprek met Onno Franse. Na al die jaren werkervaring in de voedselketen ziet hij: Eten is een verbinder en daardoor een machtig middel in de strijd tegen belangrijkste bedreigingen van nu. Maar hoe, ideeën zijn welkom!

Je kunt reageren op deze blogs, maar ook naar Onno zelf mailen: franse.onno@gmail.com.