Na 11 gesprekken voor HAS Voedseldialoog … #1: Over brood, patat, groente & fruit

Wist je dat vroeger het broodbakken wel 48 uur duurde? Nu kan het met enzymen in 2,5 uur. En wist je dat het slechts 1,5 uur duurt om een aardappel in diepgevroren frietjes te laten veranderen? Wist je dat de productie van groente en fruit in Nederland net zo groot is (zo’n 3,5 miljard €) als die van banket en zoetwaren? Veel daarvan gaat trouwens de grens over. Dit en nog meer te vinden in de voorgaande 33 blogs voor HAS Voedseldialoog. Tijd voor wat blogoverstijgende overpeinzingen…

De basis voor de interviews voor HAS Voedseldialoog is een semigestructureerde vragenlijst (gebruikelijk in kwalitatief onderzoek). Omdat ik zelf niet ‘journalist’ genoeg ben om de essentie meteen neer te schrijven tijdens een gesprek, zijn er vanaf begin mei studenten van de HAS meegegaan. Zij helpen met het tijdrovende uittypen van de opname. “Zo kom je nog eens ergens!” reageerden studenten enthousiast op de oproep. Ze kunnen er extra studie-uren mee verdienen.

Deze reis door de voedselketen begon met groente en fruit (Groentenfruit Huis). Brood kwam in 3 interviews (9 blogs) langs: Sonneveld bakkerijingrediënten, Nederlands Bakkerij Centrum, en tenslotte een echte bakker: Bakkerij Borgesius. Over dat brood is veel te doen, daarover zo meer. Ik heb ook gemerkt dat patat een heel populair onderwerp is. In 7 blogs stond de patat centraal, waarvan er 4 (3 over de frieten van Lamb Weston /Meijer en 1 over het zwembad zonder patat) werden overgenomen door Foodlog en eentje daarvan zelfs door MSN nieuws.

Het imago van patat is niet zo best als het gaat om gezondheid. Het grootste probleem van een portie friet is dat het behoorlijk energierijk is, dus moet je er niet te veel van eten. Maar, gefrituurd in het juiste vet (zonnebloemolie dus onverzadigd vet) met niet te veel zout, kan best af en toe. En dan vooral die dikke frieten, want daarin zit minder vet (dus minder calorieën).

Iedereen weet het en toch is het lastig: we moeten meer groente en fruit eten. Gert Mulder (directeur Groentenfruit Huis) is op zoek naar bondgenoten  (Huisarts en Unilever) om het eten van meer groente en fruit te stimuleren. Dit blijkt lastig. Geen merken en een enorme prijsdruk. Hoopvol zijn de maaltijdboxen die consumenten leren groente te gebruiken. Hoop is ook dat de supermarkt  meer gaat doen om consumenten te verleiden. Moestuintjes bijvoorbeeld. En ik zag eerder deze maand een Donald Duck groente en fruit kwartet bij Jumbo.

Er is veel over brood te doen, maar als de wereld straks gevoed moet worden dan hebben we brood gewoon nodig. Daarover waren de geïnterviewden uit de bakkerijsector unaniem. Wel is er veel gedoe over gluten en broodbuikboeken , zoals Jan Borgesius het noemde. Daar moeten we niet lacherig over doen volgens Flip van Straaten, Nederlands Bakkerij Centrum. Het heeft misschien ook wel met de sector zelf te maken, denk ik dan. Het ambachtelijke is er echt een beetje af. Ook hier prijsdruk door de supermarkten en de E-nummerpaniek dwingt bakkers tot hoge efficiëntie.

Maar ergens borrelt ook een gevoel van of die enzymen om sneller te kunnen broodbakken eigenlijk wel zo goed zijn. Ook al kun je die niet meer meten, misschien zijn de enzymen nog wel aanwezig en actief. Het brood langer laten rijzen, zoals vroeger, is misschien wel veel beter, in ieder geval ambachtelijker. En dat afbakbrood is toch echt minder vers want dat is al een paar dagen geleden gebakken. Zou Bakker Borgesius met de recente overname (begin juni) van de grootste bakkerij Bakkersland een vuist kunnen maken tegen de macht van supermarkten. En mensen weer van brood laten houden, zoals Jan Borgesius dat zo graag wil? We zijn trouwens wel weer iets meer brood gaan eten, las ik kortgeleden.

Dit is de eerste van 3 blogs over de eerste 11 interviews van HAS Voedseldialoog. Geen nood dus als je nog niet alles hebt gelezen. In de volgende 2 blogs komen nog meer overpeinzingen langs. Voel je vrij om die van jou toe te voegen.