Gastblog – Roger Engelberts: Van medicijnkast naar koelkast
25 eeuwen terug wisten we het al. Laat voedsel uw medicijn zijn. Maar we zijn de weg danig kwijtgeraakt in een tijdperk waarbij de Nederlandse gezondheidskosten in tien jaar tijd verdubbelen naar 140.000.000.000 euro. Nederland eet zich ziek. We eten volume en vulling, in plaats van vezels en voedingswaarde. Geven minder dan 10% van ons inkomen uit aan eten. Is dat nu welzijn en welvaart? Voedsel degraderen we tot ‘kostenpost’ en ziekmaker. Dat terwijl voedsel een ‘opbrengstenpost’ en betermaker kan zijn. Voeding als preventieve gezondheidszorg, in een tijd waarbij 4 van de 8 duurste ziekten ter wereld voedingsgerelateerd zijn. Een voorbeeld: jaarlijks krijgen 500.000 Amerikanen een by-pass operatie. Kosten: 50.000.000.000 $.
Trends spotten en doortrekken naar toepassing
Dat is ook voor HAS Hogeschool voedsel voor de geest. Wij willen als HAS Hogeschool domeinen en trends spotten, kennis – en onderwijs ontwikkelen en dat doortrekken naar de toepassing van deze kennis. Gezonde voeding en preventieve gezondheidszorg via voeding vormen voor HAS Hogeschool een hot topic. Food for thought.
Miljoenenpotentieel
We leven in een land waar we ons specialiseren op persoonlijke voeding, denk aan kidsfood, silverfood, alzheimerfood, brainfood, healthy food of oncologische voeding. Kassa met een kleine doelgroep? Voor de massa is het veelal nog dure spielerei? Neen! Deze grote gesegmenteerde doelgroepen vormen een miljoenenpotentieel voor de land- en tuinbouw. Miljoenen Nederlanders lijden aan chronische ziekten:
- 2 miljoen mannen vormen de Nederlandse risicogroep voor prostaatkanker (in Europa is deze populatie 90 miljoen mannen)
- 1,7 miljoen mensen in Nederland lijden aan reuma
- 50.000 patiënten aan jicht
- 360.000 mensen aan COPD (Chronisch Obstructive Pulmonary Disease)
- 1 miljoen mensen aan nierschade, waarvan 60.000 met een ernstige nieraandoening
- 700.000 geregistreerde mensen hebben Diabetes type 2. Naar schatting is de totale omvang inclusief niet gediagnosticeerden ca. 1 miljoen
Eet je gezond
Kunnen die miljoenen Nederlanders zich weer gezond eten? Bij sommige ziekten, zoals diabetes (type 2) blijkt dat mogelijk. Bij andere ziektebeelden zijn er sterke aanwijzingen dat een specifiek dieet de gezondheid bevordert. Bovendien geldt voor alle aandoeningen dat een gezond dieet bijdraagt aan gezondheid en welbevinden.
Voeding als medicijn
De gedachte is even eenvoudig als simpel. Alle werkzame stoffen uit de apotheek vinden hun oorsprong in planten. Deze inhoudsstoffen worden nu echter allemaal in kunstmatige synthetische vorm geproduceerd in grote fabrieken. Steve Jobs gaf het al aan: “De grootste innovaties van de 21e eeuw vormen de cross-overs tussen biologie en technologie.” Juist in Nederland zou de basisgedachte van Voeding als Medicijn, versneld post kunnen vatten. De (land- en) tuinbouw kan dit versnellen en claimen. De tuinbouw als dé grote plus op de groene apotheek! Van generiek naar specifiek. En dan steeds gerichter gaan werken naar jouw specifieke voedingsbehoefte en inhoudsstoffen. Over vijf jaar heeft elke Nederlander – gezond of ziek – een persoonlijk dieet. Wat ik je brom. Dat is de lonkende blauwe en groene oceaan.
2 dagen voedingsleer
Hippocrates zei het al: “Kwaliteit van spijzen en brood is van grote invloed op uw gezondheid. Hoe kan hij die hier geen acht op slaat of deze invloed niet begrijpt, de ziektes begrijpen die de mens overvallen.” En dan anno 2017 – 2500 jaar later – beseffen dat… elke huisarts in zijn hele studieloopbaan – schrik niet – 2 hele dagen voedingsleer heeft gehad… Gezond voedsel is een zaak van levensbelang. We eten ons ziek. En doen aan symptoombestrijding door dit foute gedrag te maskeren met… pillen.
Gouden eeuw
De farmacie (what’s in a name) plaatst daarmee het bekende paard achter de wagen. Pakken niet de oorzaak aan, zoeken een oplossing door producten te ontwikkelen die de gevolgen bestrijden. Dat is de omgekeerde wereld. In mijn ogen moeten artsen andere recepten voorschrijven dan synthetische middelen uit chemische fabrieken. Als we de medicijnkast structureel inruilen voor een koelkast vol lekkere en gezonde producten kan er voor de gemarginaliseerde land- en tuinbouw wel eens een gouden eeuw aanbreken. Van klein medicijnkastje naar de grotere koelkast. Laat voeding uw medicijn zijn.
Roger Engelberts – lector co-operatief & co-creatief ondernemerschap
(PS: Ik heb mijn vader te vroeg verloren door een verkeerde inschatting van een uroloog. Voor prostaatkanker zijn er veel aanwijzingen dat de juiste voeding echt verschil kan maken. De tuinbouw kan de teelt zo aanpassen, dat het gehaltes aan specifieke inhoudsstoffen in verschillende groentes kan garanderen. Onder de titel ‘Ik kies mijn voedsel voor mijn gezondheid’ is in de Zuid-Hollandse regio een samenwerkingsverband gevormd dat gezonde voeding bij prostaatkanker in de praktijk gaat onderzoeken. De partners zijn Erasmus MC, Platform Patiënt en Voeding, tuinbouwbedrijven verenigd in het Katapult Centrum Vers+, en Stichting Voeding Leeft. Het ministerie van EZ, de gemeente Rotterdam en Innovation Quarter ondersteunen deze pilot.
De deelnemers, 100 mannen die onder controle staan van prostaatkankerklinieken in Zuid Holland, krijgen coaches voor een persoonlijk dieetadvies met speciale producten, die ze aan huis kunnen laten bezorgen. Ze kunnen zelf kiezen uit een reeks verschillende producten. De tuinbouw kan de producten selecteren die het beste bij het voedingsadvies passen. Patiënten hebben een grote stem in de ontwikkeling van de pilot. Naast biomedische informatie en kennis zal de pilot ook ervaringen van patiënten opleveren. De risicogroep voor prostaatkanker (oudere mannen) is ca. 2 miljoen in Nederland, in Europa gaat het om – hou je vast – ca. 90 miljoen mannen. Niet dat ik mijn vader had kunnen redden met deze proef. Maar je wil er toch alles aan doen om – met behoud van kwaliteit van leven – dat leven een paar jaar te rekken. En dan is zo’n proef ook hier voedsel voor de geest.)