Interview – Nutrileads #2: De echte doorbraak

Nutrileads houdt zich sinds 2012 bezig met het ontwikkelen van gezondheid bevorderende ingrediënten voor voedingsmiddelen. Het begon aan de keukentafel. Ruud Albers is oprichter en directeur. Anne Hendriks (3^de jaars studente voedingsmiddelentechnologie) en ik spraken met hem over hoe hij ertoe gekomen is om weg te gaan bij Unilever en Nutrileads op te richten. Het begin van dit gesprek, kun je vinden in de eerste blog.

Sinaasappels en kippensoep

Bij Unilever was Ruud met zijn team op zoek gegaan naar een ingrediënt wat de weerstand tegen veel voorkomende luchtweginfecties kan verhogen. Ze keken naar van alles: vitamines, mineralen, sinaasappels, vezels, kippensoep, probiotica, plantaardige extracten, traditionele geneesmiddelen. “Het werd een hele lange lijst van meer dan 470 kandidaat-ingrediënten en dan moet je gaan selecteren,” vertelt Ruud. “De lijst werd al een stuk korter toen we keken voor welke ingrediënten in klinische studies was onderzocht of ze werkzaam zijn bij mensen. En na een systematische analyse van alle beschikbare wetenschap kwam een traditioneel Chinees medicinaal extract van ginseng bovenaan de lijst.”

Ginseng

Ginseng extract wordt al eeuwenlang gebruikt in Azië en is nog steeds heel populair. Maar de reden dat wij geïnteresseerd waren, was dat onderzoekers in Canada en Europa in klinische studies met mensen hadden aangetoond dat er positieve effecten waren van gestandaardiseerde ginseng extracten op immuun functie, maar nog veel belangrijker: ze vonden ook kortere, minder ernstige luchtweginfecties.

Te duur

Toen Ruuds team bij Unilever onderzocht of het haalbaar was om dit extract te verwerken in voedingsmiddelen bleek er een heel ongunstig kostenplaatje aan te zitten. “Ginseng is een gewas dat langzaam groeit. Eén keer in de 5-6 jaar kun je oogsten. En dan gebruik je de wortel,” legt Ruud uit: “Dus dan kun je daarna weer opnieuw beginnen. Dat betekende dat het gewoon te duur was om effectieve doseringen te verwerken in voedingsmiddelen. En dan bedoel ik dus niet de producten met ginseng die je nu op de markt kan krijgen, dat zijn geen actieve doseringen, zeker niet van het extract dat wij wilden hebben”.

Een echte doorbraak

Toen zijn ze op zoek gegaan naar de actieve component in het ginseng extract: welke stof in het extract veroorzaakt die effecten op luchtweginfecties? Ze fractioneerden het extract, en testten in een ‘in vitro’ essay voor immuun functie de werkzaamheid. Eerst van het hele extract en toen van de verschillende fracties. “Dat is een project geweest van een aantal jaren met allerlei externe partijen,” vertelt Ruud. Die inspanning was het zeker waard: Ruuds team vond dat een hele specifieke oplosbare vezel verantwoordelijk was voor de positieve effecten van ginseng. Het mooie was dat die vezel ook in voedselgewassen voorkomt. Dat was een echte doorbraak.

De kosten gingen met een factor 10 omlaag

Het werd toepasbaar in voeding en nog veel belangrijker: de kosten gingen met minimaal een factor 10 omlaag. Ruud vertelt verder: “We hoefden geen ginseng meer te gebruiken maar konden de stof uit voedingsgewassen halen. We dienden een aantal patenten in en stonden op het punt om zelf een klinische studie met mensen te doen. Dat was het moment waarop Unilever zei: we stoppen ermee. Toen besloot ik er zelf wel mee verder te gaan, maar niet meer binnen Unilever. Dat was de start van Nutrileads.”

Een voedselgewas

Deze specifieke vezel uit voedselgewassen was geïdentificeerd. Maar de optimale bron moest nog gevonden worden. Als Nutrileads testte Ruud allerlei verschillende grondstoffen en kwam toen uit bij wortelpulp, een zijstroom van wortelsap. Een hele goedkope grondstof. Wortel heeft een groeicyclus van 3 maanden in plaats van 6 jaar. “Tegelijkertijd zijn we het productieproces gaan optimaliseren. We wilden verder opschalen: van milligrammen naar grammen, naar kilogrammen naar tonnen; grotere hoeveelheden van de specifieke vezel uit de wortelpulp halen; en zonder gebruik van organische oplosmiddelen.” Wageningen Universiteit en NIZO hebben daarbij geholpen. En vorig jaar is de stap gemaakt naar een fabriek in Ierland die honderden kilo’s kan produceren.

Veiligheid

Die hoeveelheden zijn nodig om de klinische studies met mensen te doen om te zien of de specifieke vezel werkzaam is tegen verkoudheid en luchtweginfecties. Tegelijkertijd moet Ruud ook aantonen dat die stof veilig is. Omdat we productiestappen gebruiken die normaal zijn in de voedingsmiddelenindustrie, hadden we geen zorgen over de veiligheid.” Toch heeft Nutrileads een aantal standaard toxiciteitsstudies uit laten voeren: een ’14-dagen studie’ en een ‘90-dagen studie’.

‘Proof of concept’ studie bij mensen

In 2016 is er een zogenaamde klinische ‘Proof of Concept’ studie gedaan bij mensen. Gedurende 4 weken kregen 3 groepen van 20 gezonde vrijwilligers 2 doseringen van de specifieke vezel of een placebo. De onderzoekers van Nutrileads zagen een dosis-afhankelijk effect op immuun functie. Net als in het onderzoek met ginseng. Dat was precies waar ze naar op zoek waren!

Toch was dit nog niet voldoende om een voedingsmiddel op de markt te zetten dat echt werkt tegen luchtweginfecties. Ze waren er nog niet.

Verder in de volgende blog.

Blog #1 gemist? Bekijk Nutrileads #1: Het begon aan de keukentafel hier.