Daan Janssen, aardappelteler #1 “Als een jaar goed is, kun je er wel iets aan verdienen”

Frieten worden gesneden uit hele aardappelen. Via Lamb Weston / Meijer kwam ik in contact met een van hun aardappeltelers: Daan Janssen, een jonge boer uit Escharen. Mijn eerste interview voor HAS Voedseldialoog met de primaire sector, de boeren. In juni, nadat het aardappelpoten klaar was, reed ik samen met Doran Piekhaar (studente Food Innovation) naar Escharen. We reden het erf op van TojaPigs en het hek met een varkensafbeelding, ging al voor ons open, het adres klopte dus. Maar als je verwacht een aardappelboer te bezoeken ben je toch wel verrast varkens tegen te komen. Hoe dat zit…

Daan werkt voor het familiebedrijf TojaPigs. Een varkensfokkerij. Opa (Bas Janssen) is ermee begonnen in 1960.  Er hangt een schilderij van opa op het kantoor. Daan’s vader heeft het bedrijf overgenomen en op dit moment heeft TojaPigs ook 2 bedrijven in Frankrijk. Daans broer, net afgestudeerd aan de HAS, werkt op het varkensbedrijf. Akkerbouw deed de familie Janssen er een beetje naast, als hobby. Maar Daan vond dat eigenlijk veel leuker: “Varkens, dat ligt mij niet zo. Ik vind het niet erg om te helpen, maar de hele dag … en dan binnen …”

Daan (21) heeft eerst de MAS gedaan (MBO tuin- en akkerbouw). Tijdens zijn stage kreeg hij de smaak te pakken. Op mijn vraag waarom hij aardappelen is gaan telen en geen bieten, of mais antwoordt hij: “Ja dat doen we ook, 21 hectare bieten en nog wat mais. Ja, waarom aardappelen…. Er zit wel een risico aan zo’n gewas. Maar als een jaar goed is kun je er wel leuk iets aan verdienen.” Verder gaat Daan gewoon uit op zaterdagavond in Nijmegen of Den Bosch en met kerst heeft hij dit jaar tijd voor een vakantie.

Hoewel ik ook wel benieuwd was naar die varkens, waren we hier voor de aardappelen. Het bedrijf omvat 300 hectare akkerbouw. Daarvan is 30-35 hectare eigen bezit, de rest wordt gehuurd, of zoals dat heet: gepacht. 150 hectare aardappels en de rest bieten en mais. Tijdens de piekdrukte, het poten en rooien van de aardappels werken er 5 of 6 extra krachten, zzp-ers of schooljongens. Verder doet Daan het meeste werk zelf.

De omzet van het akkerbouwbedrijf van Daan zal dit jaar ongeveer € 1,2 miljoen zijn. Daan heeft er ‘de ordner met de gewassen’ bij gepakt. Om de omzet uit te rekenen vermenigvuldigt hij de aantallen hectaren aardappel, biet en mais met de verwachte opbrengst (in €). “Het kan wel anders worden,” licht hij toe: “Bijvoorbeeld als de mais nou veel duurder wordt.” De laatste jaren is het bedrijf flink gegroeid, omdat hij en zijn broer beiden echt in het bedrijf zijn gaan werken.

Daans broer gaat straks de varkens doen en Daan de akkerbouw. “Samenwerken kunnen we altijd blijven doen”, zegt Daan. “Maar als er een keertje ruzie komt in de familie, of als je vriendin het niet met de anderen kan vinden, zou het bedrijf naar de knoppen kunnen gaan en dat zou zonde zijn.”

Grondbezit is heel duur (€ 60.000-80.000 per hectare). Daarom wordt het meeste land gepacht (€ 1000 -2000 per hectare/ per jaar) van boeren die gestopt zijn, of van koeienboeren voor wie mais geteeld wordt. Daan heeft zijn grond flink verspreid liggen. Helemaal tot aan Den Bosch. Dat betekent ook spreiding van weersinvloeden. Daan: “In het voorjaar –met het poten- denken we dan: ‘waarom doen we dit eigenlijk zo ver weg’. Maar met de zomer hebben we het dan wel weer door.”

Het streven is om ongeveer 150 hectare aardappelen te hebben. “In de winter gaan we langs mensen om grond te huren. Er is een internet site www.boerenbunder.nl waarop iedereen precies kan zien hoe groot een stuk land is en wat erop is geteeld de afgelopen jaren. Dit is leuk om te zien. “Ja,” lacht Daan: “Boeren zeggen altijd dat ze meer hectaren hebben, maar hier kan je precies zien hoe groot een stuk grond is.” De informatie voor deze website is overgenomen van de ‘mei-telling’. Dat is de verplichte mestboekhouding. Maar dat is een varkensverhaal, zouden we het verder niet over hebben. Andere keer dus.

Aardappelen kan je maar 1x p 4 jaar telen op een stuk grond. Anders wordt het risico op ziektes te groot. Deze vruchtwisseling is belangrijk voor de grondkwaliteit en vooral dus ook de ziektedruk: Er zijn verschillende aaltjes die de opbrengst verminderen (aardappelmoeheid) en ook zijn er schimmels zoals phytophtora. Die zit graag op aardappelen en kan in een week tijd de hele oogst vernietigen. Deze schimmel kan 3 jaar overleven in de bodem, en is pas volledig weg na 4 jaar. De schrik van de aardappelteler, dus.

Tot hier de kennismaking met Daan Janssen en zijn aardappelteeltbedrijf. In de volgende blog meer over de aardappelteelt zelf.

Tip: Ga maar eens naar www.boerenbunder.nl. Je kunt zien wat er op het perceel bij jouw in de buurt heeft gestaan. Best leuk!