Actualiteit – Een kijkje achter de schermen: jury Jaarprijs Goede Voeding

Tot 15 maart kan je nog stemmen op de 3 genomineerden voor de Jaarprijs. Het was mijn 3de jury-dag. Voor de eerste keer bij de Afdeling Voeding in het nieuwe Helix gebouw in Wageningen: Mooie ruimtes ingericht voor voedingsstudies. Daar proeft, beoordeelt en bediscussieert de jury de 24 inzendingen van dit jaar. Een kijkje achter de schermen…

Opvallend dit jaar: relatief veel inschrijvingen met ‘groente producten’. Dat kun je ook zien aan de genomineerden waarvan 2 een groente-concept zijn: ‘bloemkool- en broccoli rijst & courgette spaghetti’ en de ‘boerenkoolburger’. De laatste is ook een vleesvervanger. Niet de enige.

Boerenkoolburgers, linzen burgers, bieten burgers, notenballetjes. Die laatste smaken het beste en hebben de beste samenstelling. Daarvoor gebruiken we als jury de nieuwe Richtlijnen Schijf van Vijf om de producten op samenstelling te beoordelen. Zo zijn er bijvoorbeeld specifieke richtlijnen voor vleesvervangers.

De basis is een puntentelling waarvan de voedingskundige samenstelling zwaar weegt. Maar ook smaak, verkrijgbaarheid, prijs, duurzaamheid en gezondheidsimpact worden meegenomen. Er is veel discussie over onderwerpen zoals hoe beoordeel je het feit dat zo’n in zout verlaagde pizza veel gegeten wordt, terwijl de zoutverlaging toch nog maar beperkt is? En de 100% pindakaas, hoe belangrijk is smaak? Het blijft wel aan je tanden plakken. Het is duidelijk minder zoet dan de Calvé pindakaas. En is lager in zout en suiker.

Inzendingen waar ik zelf altijd wel enthousiast van wordt, zijn de zoutverlagingen. Nu dus de AH Pizza Prosciutto en 48+ kaas. Dat laatste betreft een hele productcategorie. Als het gaat om gezondheidsimpact is dit heel relevant! Je kunt het uitrekenen. Wanneer alle bewerkte voedingsmiddelen in zout verlaagd zouden worden, zouden we ongeveer 3 gram zout per dag minder gaan eten. Dat betekent voor de komende 20 jaar: 30.000 – 35.000 minder hartaanvallen en 53.000 – 64.000 minder beroertes.

In hoeverre draagt deze 15% zoutverlaging in 48+ kaas hieraan bij? Een sommetje: we eten per dag ongeveer 10 gram zout, waarvan ongeveer 20% via de kaas. Dit initiatief levert dus 0,3 g zout minder per dag op: Dat is dus een 3% daling van de zoutinname via zo’n sector brede aanpak, een tiende van de 3 gram die je nodig zou hebben voor het bovengenoemde gezondheidseffect. Dan zijn we er nog niet dus….

Dit soort sommetjes zijn niet te maken voor veel van de nieuwe producten, waar de Jaarprijs Goede Voeding zich ook op richt. Dus het is een lastige vergelijking. Toch was de in suiker verlaagde magere yoghurt van Jumbo vorig jaar ook zo’n mooi voorbeeld, die dan niet tot de genomineerden behoorde maar wel beloond had kunnen worden, voor potentiele impact (vind ik). Sinds dit jaar is er dan ook een nieuwe extra prijs te winnen: “Boost Dutch Health”. We zullen zien wie die wint….

Een extra punt verdiende ‘bloemkoolrijst en courgette spaghetti’ vanwege de innovatieve manier van positioneren. Probleem is wel –en dat merk ik als ik het thuis wil klaarmaken- dat man-lief het even niet ziet zitten: “Rijst op basis van bloemkool: dat vult toch niet!?”. Dit geeft het innovatieve wel aan, maar ook de mate van waarin zo’n product geaccepteerd wordt. De groente friet (ook 1 van de inschrijvingen) ging er gemakkelijker in. Dat was ook iets eenvoudiger te combineren. Ik was nu 2 dagen aan het bedenken hoe ik de bloemkoolrijst zou klaarmaken… Het begon al over de datum te raken. Dus een mooie innovatie die groente eten stimuleert, maar een goed recept is nodig.

De meest opvallende inzending als het gaat om smaak, waren wel de repen van Justnuts. Hiervan zeiden verschillende jury leden, en ik was daar 1 van: die ga ik nog wel eens kopen. Die smaken waren echt verrassend, gember, peper. En lekker. Soms tussen zoet en hartig in. Ze zaten in mijn eigen top 3, maar redde het in het democratisch proces niet tot de genomineerden. Ik vind de veranderingen in het tussendoortjes-schap altijd erg interessant. Want tot voor kort was daar weinig gezonds te vinden, maar er verandert nu veel. Zie ook de volgende blog serie over Peijnenburg.

De AH pompoen soep waarin verse groente gecombineerd worden met wat bouillonblokjes scoorde ook hoog. Andere voorbeelden van ‘gemak-producten’ waren Jumbo Roergemak en AH 100% bosfruit (een fruitmoes). Waar de jury minder enthousiast over was: het feit dat de leverancier al vooruitliep op de Jaarprijs in haar folder. En zo’n moes is toch minder verzadigend dan echt fruit.

Tenslotte, er zaten ook dit jaar weer een paar producten gericht op kinderen bij: snoepjes en lolly’s. Er was iets raars aan de hand met de meegestuurde informatie. Volgens de voedingswaarden en ingrediënten informatie bestonden de producten uit …tja uit wat? Lucht? Geen discussie dit jaar dus: dit waren geen kanshebbers. Vorig jaar nog ontspon er zich een discussie of producten gericht op kinderen een kans zouden hebben op een Jaarprijs, volgens mij zijn wij dit jaar verder opgeschoven, kritischer geworden: een heel goede zaak!

We zullen zien wat het wordt! De uitreiking is op 23 maart tijdens het Food Future event. Je kunt nog tot 15 maart stemmen. En hieronder kan je laten weten welke producten voor jou wel eens zo’n Jaarprijs zouden verdienen.