Op naar een veiliger, gezonder en duurzamer systeem

Op 8 februari 2020 stapte ik in een volgeladen auto voor een 10 uur durende rit naar Malmö. Ik ging stagelopen in Kopenhagen en wonen bij een vriendin in Zweden, tot ik een ander huis had gevonden. We doorkruisten Duitsland en Denemarken. Zonder problemen. Europese grenzen zijn nu eenmaal altijd open, toch? Ik had nooit iets anders meegemaakt. Tot een paar weken later. Ik was inmiddels verhuisd naar een kamer midden in Kopenhagen, toen we op 13 maart te horen kregen dat Denemarken de grenzen zou sluiten. Niemand zonder Deens paspoort of goede reden zou het land nog in of uit komen. Het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken veranderde naar oranje. Na een paar telefoontjes met Eva, mijn stagebegeleider vanuit de HAS, en mijn ouders was het besluit genomen. Ik boekte een ticket voor de laatste vlucht die vanuit Denemarken naar Nederland zou gaan en vertelde mijn huisgenoten, die ik net twee weken kende, dat ik de volgende dag naar huis zou vliegen. 

Van 5 maanden naar 5 weken 

Ik boekte een ticket voor de laatste vlucht die vanuit Denemarken naar Nederland zou gaan en een paar uur later zat ik weer bij mijn ouders aan de keukentafel. Met iets minder spullen dit keer, dat wel. De fiets die ik had meegenomen, je bent een Nederlander of je bent het niet, moest achterblijven in Kopenhagen. Mijn avontuur in Denemarken duurde in plaats van 5 maanden dus maar een week of 5. Stage lopen in een ander land is natuurlijk een enorme ervaring, maar ik voelde voornamelijk opluchting toen ik weer thuis was. Ik kwam erachter dat wanneer je in het buitenland zit en een pandemie breekt uit, je toch het liefst bij je vrienden en familie bent. Een paar dagen na thuiskomst ontving ik een mail met een lijst vervangende opdrachten die geregeld waren voor iedereen wiens stage nu niet doorging. Toen ik zag dat deze opdracht erbij stond, heb ik hem meteen bovenaan mijn voorkeurslijstje gezet. 

Het antwoord op die ene vraag 

En dat heeft dus goed uitgepakt. De afgelopen maanden heb ik onderzoek gedaan naar de effecten van de Covid-19 pandemie op spelers binnen de voedselketen. Ik heb mensen uit allerlei plekken binnen de keten gesproken. Online natuurlijk, want erheen reizen kon niet ten tijde van de intelligente lockdown. Ik vroeg ze de hemd van het lijf over wat er was veranderd sinds de uitbraak van het coronavirus, waar ze zich zorgen om maakten, wat er goed ging en wat ze dachten dat er door dit alles zou gaan veranderen. Dit hebben jullie allemaal kunnen lezen in de vorige 9 blogs die van mijn hand zijn verschenen. Maar op de vraag waar het al deze tijd eigenlijk om ging, wat gaan de effecten zijn van de pandemie op de voedselketen, hadden jullie nog een antwoord tegoed.  

En weg was de markt 

Na het nog een keer analyseren van alle interviews kwamen er drie zaken naar voren. Ten eerste: de manier waarop producten afgezet worden. Toen ik op het vliegveld in Kopenhagen zat werd ik rond half 6 bestookt met appjes. De lockdown werd aangekondigd en alle horeca moest plots dicht. De hele markt was in een keer weg. De maaltijden van Hutten lagen niet meer in bedrijfsrestaurants maar in de Coop. Hans van cafetaria de Neus had binnen no time een bezorgservice opgezet. Bakker Albert begon met een pick-up point via zijn webshop. Deze laatste twee gaan hier na de crisis zeker mee door. Dit is misschien niet de laatste pandemie waar we mee te maken krijgen, daar willen ondernemers nu op voorbereid zijn. 

Een gezonde supermarkt 

Hoe enorm belangrijk gezond eten is werd de afgelopen tijd nog eens flink benadrukt. Een gezonde leefstijl helpt je je weerstand op peil te houden. In een aantal blogs was te lezen dat sommige geïnterviewden dachten dat het belang van gezond eten nu toch echt ging indalen bij de consument. Zoals Gerda Feunekes bijvoorbeeld, directeur van het Voedingscentrum. En als de consument ergens behoefte aan heeft, dan zijn de supermarkten de eersten die dit weten. Misschien nog wel voor hun klanten dit zelf echt beseffen. Als deze pandemie dus echt iets gaat veranderen in de consument dan zou het zomaar kunnen dat supermarkten hierop in gaan spelen en hun assortiment steeds gezonder wordt. 

Meer focus op de regio 

Ook onze eigen regio en een hernieuwde waardering voor deze omgeving is iets wat vaker terugkwam. Onder andere Pieter Helfferich van Agriprogess en Roeland Meek van Koningshof uit de eerste twee blogs dachten dat mensen wat meer terug zouden vallen op de eigen omgeving. De uitbraak van het coronavirus heeft ons allemaal laten zien dat het geglobaliseerde voedselsysteem enorm kwetsbaar is. Waar we zo gewend waren van alles te importeren en exporteren werd dat nu toch een stuk lastiger. Deze Nederlandse positie binnen de landbouw zal niet van de een op de andere dag veranderen, maar uit bijna alle interviews komt wel naar voren dat mensen een verschuiving naar kortere, meer regionale ketens wel aan ziet komen. Ik denk dat varkenshouder Jan Vermeer het beste voorbeeld is waarom. Wat de hele wereld nu meemaakt heeft hij al eens ervaren met de varkenspest. En laat dat nu precies de reden zijn waarom hij niet meer levert aan het buitenland, maar aan Plus supermarkten in zijn regio. Ik hoop in ieder geval over 10 jaar deze blog terug te lezen in een wereld met een veiliger, duurzamer en gezonder voedselsysteem. 

Ik ben heel benieuwd of jullie ook denken dat deze dingen te gebeuren staan. Of verwachten jullie toch iets anders? Laat het weten in de reacties!